SÂBİR

Dini kendi çıkarları uğrunda kullanan, halka cenneti vadedip bu dünya-
da zevk ve sefa içinde yaşayan din adamları İslâm toplumlarında her
dönemde var olmuştur. Mirza Elekber Sâbir'in yaşadığı 19. yüzyılın ikinci
yarısı ile 20. yüzyılın ilk çeyreği de bu sorunların ve çıkarcılığın var
olduğu bir dönemdir. M. E. Sâbir, Seyit Ezim Şirvânî'nin 1869'da Şama-
hı'da açtığı, medresenin aksine yeni usulde eğitim veren; Rusça, Farsça
ve pozitif ilimler gibi derslerin de okutulduğu "Usûl-i Cedit" okulunda
eğitim almıştır. Hocası ve "Üstadım" dediği, Fuzûlî'den sonra gazel üstadı
kabul edilen, toplumsal ve dinî konulu hicivleriyle tanınan Seyit Ezim
Şirvânî'nin yolundan giden Sâbir, toplumsal bozuklukları görmüş ve
bunlara hicivlerinde yer vermiştir. Bu durum tutucu, yenilik karşıtı ve
İslâm dinini çıkarları uğruna kullanarak zaten arka arkaya yaşanan
depremlerin zor durumda bıraktığı Şirvan-Şamahı halkının malını ve
namusunu soyarak onları daha da zor duruma düşüren din adamları
tarafından İslâm karşıtlığı olarak algılatılmıştır. Bu durum sonucunda
önce Seyit Ezim Şirvânî, ardından da Sâbir "kâfir, Bâbî" gibi suçlamalara
maruz kalmıştır. Ancak her ne olursa olsun ne Seyit Ezim ne de Sâbir
yolundan dönmüştür. Kalem sahibi, koca yürekli bu iki şair, hiçbir zorluk
karşısında yılmamış, halk uğrunda verdiği mücadeleye devam etmiştir.
Bu kitapta Mirza Elekber Sâbir'in acı dolu yaşamı ve mücadelesi konu
edinilmektedir.